خیرگی یا UGR یک عامل بسیار مهم در نورپردازی است که می تواند باعث آسیب به چشم، خستگی، کاهش راندمان کاری در ادارات، کاهش دقت و … شود. UGR مخفف Unified Glare Rating رتبه یکپارچه شدن خیرگی است. درواقع می توان گفت UGR یا همان میزان خیرگی مشخص کننده میزان تابش خیره کننده منبع نور در محیط است. خیرگی فقط برای منبع نور مصنوعی نیست بلکه در خصوص منبع نور طبیعی مثل خورشید نیز می باشد. UGR بیانی از شدت نسبی نور از یک اتصالات نوری در مقایسه با شدت نور از ناحیه اطراف است که توسط بیننده دیده می شود.
آیا میزان خیرگی فقط به منبع نور مرتبط است؟
خیر این چنین نیست. نکته بسیار مهم در خصوص UGR این است که این المان برای منبع نور نیست بلکه ممکن است میزان خیرگی یک منبع نور در یک محیط با مساحت زیاد، سقف بلند و … کاملا متفاوت از میزان خیرگی همان چراغ در یک اداره با ابعاد کوچک باشد.
استاندارد UGR چقدر است؟
مقادیر UGR از 40 (نور بسیار زیاد) تا 5 (نور بسیار کم) متغیر است. در بیشتر موقعیت ها، هرچه تابش نور کمتر، بهتر است، بنابراین UGR هرچه کمتر باشد نورپردازی بهتری صورت گرفته است. استانداردهای بین المللی مانند EN12464 حداکثر UGR را برای موقعیت های مختلف توصیه می کنند. به عنوان مثال UGR<19 برای بسیاری از محیط های اداری و کلاس درس توصیه می شود.
UGR19 چیست؟
همانطور که گفته شد UGR پارامتری است از میزان روشنایی یک منبع نور در یک فضا، به ویژه در فضاهای اداری که کارمندان ساعت های طولانی مشغول فعالیت با کامپیوتر و … هستند مهم است. میزان خیرگی فقط مرتبط با منبع نور نیست. درواقع می توان گفت UGR مشخصه یک چراغ نیست، بلکه معیاری برای عملکرد چراغ در یک فضای مشخص است.
شاخص تابش نور UGR از 13 تا 28 است، چراغ‌هایی با UGR19 یا کمتر دستورالعملی برای فضاهای اداری است که توسط انجمن نور و روشنایی تنظیم شده است. اگر میزان UGR در محیط اداری بیشتر از 19 باشد می تواند باعث آسیب رسیدن به چشم افراد، خستگی، سردرد و … در طولانی مدت شود.
چگونه می توانیم میزان خیرگی را تا حد امکان کاهش دهیم؟
1- از قرار دادن اتصالات در خط مستقیم سایت بیننده خودداری کنید.
همانطور که گفته شد UGR برای هرمنبع نور متناسب با ابعاد فضا، کاربری، ارتفاع سقف و … متفاوت است. پس هنگام نورپردازی ابتدا باید کاربری فضا، محل فعالیت افراد و نوع کار آن ها بررسی شود. به عنوان مثال برای نورپردازی یک کلاس درس اتصالات نور باید به شکلی اجرا شوند که وقتی دانش آموزان به سمت معلم نگاه می کنند، در خط دید دانش آموزان قرار نگیرد.
2- روشنایی پس زمینه را بهتر است افزایش دهید.
3- درخشندگی لامپ را همانطور که بیننده می بیند کاهش دهید (زاویه پرتو را باریک کنید یا وات را کاهش دهید)
4- لامپ ها را از بیننده دور کنید تا در چشمانش ندرخشند.
میزان UGR توصیه شده:
برای روشنایی اداری، سطح UGR 16 تا 19 را توصیه می کنیم که از روشنایی راحت محل کار اطمینان حاصل می کند. برای محیط های صنعتی، سطوح UGR 22 تا 25 ایده آل است. خیرگی بالاتر از 28 بسیار نا مناسب است.
گروه روشنایی سپندار واردکننده جدیدترین چراغ های خطی برند Line&Design در ایران است.
